Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. O rahatsэz oluyordu. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. . Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. . Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Эntihara kadar gidebilirdim. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Saim Akзэl. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Bьtьn tьrlere saygэm var. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Dr. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. . Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. . O da kabul etti. Orada doрdum. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Enstrьman црrenmek зaba ister. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Kitap ve gazete okumayэ da. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Ne gelen oldu ne de giden. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. "Hani юarkэ"" diye sordum. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Borusan bunlardan biridir. Okul Эstanbul'daydэ. Эnюallah dьzelir. Bana "Sen kemana" dediler. Цrneрin bakkala giderken. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Tiyatroda, operada, sinemada. Beni зok etkiledi. . . MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Onlarla iftihar ediyorum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. . Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Beni onun yanэna verdiler. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. . Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. . 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Bunlarsэz yapamam. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Юimdi de Эsrail-Filistin. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. . . Ne gelen oldu ne de giden. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. . Юimdi de Эsrail-Filistin. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. . Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. . Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. O da kabul etti. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. . Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Dr. Borusan bunlardan biridir. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Цrneрin bakkala giderken. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Эnюallah dьzelir. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bьtьn tьrlere saygэm var. Okul Эstanbul'daydэ. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. O rahatsэz oluyordu. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. "Hani юarkэ"" diye sordum. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Kitap ve gazete okumayэ da. Tiyatroda, operada, sinemada. Эntihara kadar gidebilirdim. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Orada doрdum. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. . . Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Beni зok etkiledi. Onlarla iftihar ediyorum. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. . Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Saim Akзэl. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Bana "Sen kemana" dediler. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Bunlarsэz yapamam. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Beni onun yanэna verdiler. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Enstrьman црrenmek зaba ister.